Filtr kasetowy – czym się charakteryzuje i jakie ma zastosowania w filtracji?

Filtr kasetowy to kompaktowy element stosowany w wentylacji i klimatyzacji, który skutecznie zatrzymuje kurz, pyłki oraz cząstki stałe, a w wersji węglowej także zapachy i lotne związki organiczne. Dzięki plisowanemu medium zapewnia dużą powierzchnię filtracyjną przy niskim oporze przepływu, dlatego sprawdza się zarówno jako filtr wstępny, jak i właściwy w systemach HVAC, przemysłowych liniach technologicznych, laboratoriach oraz placówkach medycznych.

Przeczytaj również: Bezpieczeństwo pracy z parownikiem elektrycznym

Co to jest filtr kasetowy i jak działa?

Filtr kasetowy to modułowy wkład montowany w centralach wentylacyjnych, rekuperatorach, szafach klimatyzacyjnych i nawiewach. Jego zadaniem jest wychwytywanie zanieczyszczeń mechanicznych (PM10, pyłki, kurz, włókna), a w wariantach adsorpcyjnych – także gazowych (LZO, zapachy). Medium filtracyjne uformowane w harmonijkę tworzy dużą powierzchnię czynną, co wydłuża żywotność i obniża spadek ciśnienia.

Przeczytaj również: Dlaczego warto postawić na polski garnek kamienny do kiszenia kapusty?

Przepływające powietrze zmienia kierunek między plisami, a włóknina syntetyczna lub papier filtracyjny zatrzymuje cząstki według zasady sita i zjawisk dyfuzji, zderzeń oraz przechwytywania. To prosta i pewna metoda stabilnej filtracji w szerokim zakresie przepływów.

Przeczytaj również: Tanie czyściwa przemysłowe a ich odporność na detergenty i rozpuszczalniki

Budowa i materiały – co wpływa na skuteczność?

Standardowy filtr kasetowy tworzą: sztywna rama (metalowa, plastikowa lub kartonowa), plisowane medium filtracyjne oraz siatki stabilizujące. Dobór materiału ramy i rodzaju włókniny decyduje o odporności na wilgoć, temperaturę, odkształcenia i dopuszczalne prędkości przepływu.

Plisowanie (harmonijka) wielokrotnie zwiększa powierzchnię czynną w tej samej obudowie, co pozwala uzyskać niskie opory przepływu i dłuższy czas pracy między wymianami. W filtrach węglowych medium stanowi złoże granulowanego węgla aktywnego zamknięte w kasecie – adsorbuje cząsteczki gazów i neutralizuje zapachy.

Klasy filtracji – G3, G4, M5, F7 i co z tego wynika?

Filtry kasetowe występują w klasach zgodnych z historyczną normą EN 779:2012 (m.in. G3, G4, M5, F7) oraz w aktualnym systemie ISO 16890 (ISO Coarse, ePM10, ePM2.5, ePM1). W praktyce:

• G3–G4 (ISO Coarse): filtracja wstępna – zatrzymują grubsze frakcje kurzu i pyłki; chronią wymienniki i wentylatory.
• M5 (ePM10): filtracja średnia – wyłapują drobniejsze pyły, poprawiając higienę kanałów.
• F7 (ePM2.5): filtracja dokładna – skuteczna redukcja pyłów drobnych; stosowane m.in. w biurach, hotelach, obiektach ochrony zdrowia.

Dobór klasy powinien wynikać z wymagań jakości powietrza (wewnętrznego i zewnętrznego), obciążeń pyłowych oraz kolejnych stopni filtracji w instalacji.

Gdzie stosuje się filtry kasetowe?

Ze względu na modułową budowę i szeroki zakres klas, filtry kasetowe są uniwersalne. Kluczowe obszary:

• Systemy wentylacji i klimatyzacji budynków mieszkalnych i komercyjnych – ochrona urządzeń HVAC, poprawa komfortu i czystości nawiewu.
• Obiekty o podwyższonych wymaganiach higienicznych – szpitale, laboratoria, farmacja – często jako stopień wstępny przed filtrami wyższych klas lub HEPA.
• Przemysł – hale produkcyjne, magazyny, kabiny lakiernicze; warianty węglowe ograniczają LZO i zapachy procesu.

W instalacjach wielostopniowych filtry kasetowe pełnią funkcję wstępnej ochrony przed szybkim zabrudzaniem filtrów dokładnych i HEPA, wydłużając ich żywotność i obniżając koszty eksploatacji.

Najważniejsze zalety konstrukcyjne

Największą przewagą filtrów kasetowych jest połączenie efektywności z ekonomią eksploatacyjną. Plisy dają większą powierzchnię, co redukuje spadki ciśnienia, a tym samym zużycie energii przez wentylatory. Szeroka dostępność rozmiarów i typów ram ułatwia dopasowanie do istniejących gniazd i ograniczeń przestrzennych.

W praktyce zyskujesz: stabilną skuteczność, przewidywalny czas pracy, prosty serwis oraz możliwość łatwej standaryzacji floty filtrów w wielu obiektach.

Filtry kasetowe węglowe – kiedy warto?

Jeśli problemem są zapachy lub lotne związki organiczne (np. w lakierniach, kuchniach przemysłowych, drukarniach, laboratoriach), zastosuj kasetowe filtry węglowe. Złoże węgla aktywnego adsorbuje cząsteczki gazów, redukując uciążliwość zapachową i obciążenie środowiska pracy. Należy pamiętać, że element węglowy nie zastępuje filtracji pyłowej – najlepiej działa w układzie z filtrem cząstek przed i/lub za kasetą węglową.

Dobór i konserwacja – praktyczne wskazówki

Skuteczność i koszty użytkowania zależą od poprawnego doboru oraz serwisu. Oto sprawdzone kroki:

• Określ wymagany poziom jakości powietrza (np. biuro vs. laboratorium) i warunki zewnętrzne; dobierz klasę filtracji adekwatną do ryzyka pyłowego i gazowego.
• Sprawdź dopuszczalny spadek ciśnienia wentylatorów – wybierz medium o dużej powierzchni (gęstość plis, wysokość) i ramę odporną na warunki pracy.
• Stosuj filtrację wstępną przed filtrami dokładnymi/HEPA – znacząco wydłużysz ich żywotność.
• Monitoruj spadek ciśnienia i harmonogramy wymiany; w typowych warunkach serwis wykonuje się po osiągnięciu granicznego Δp lub zgodnie z zaleceniami producenta.

Przykłady zastosowań i scenariusze doboru

Biuro w centrum miasta: filtr wstępny G4/M5 przed F7 – stabilna jakość nawiewu i mniejsze zużycie energii. Lakiernia: kaskada G4 → M5 oraz kaseta węglowa na zapachy i LZO. Szpital: G4 jako pre-filtr, następnie F7 lub wyżej, a dalej stopnie HEPA w strefach czystych. Magazyn: G3/G4 do ochrony urządzeń i ograniczenia pylenia w kanałach.

Taki układ redukuje koszty serwisu i zapewnia powtarzalne parametry pracy systemu. Dobrze dobrane kasety sprawdzają się zarówno w modernizacjach, jak i w nowych instalacjach.

Jak zamówić i o co zapytać dostawcę?

Przy zapytaniu podaj: wymiary zewnętrzne kasety, klasę filtracji (wg ISO/EN), typ ramy (metal, plastik, karton), docelowy przepływ powietrza, maksymalny dopuszczalny spadek ciśnienia, warunki pracy (wilgotność, temperatura), wymagania higieniczne i ewentualną potrzebę wersji węglowej. Poproś o charakterystyki Δp vs. przepływ i deklaracje zgodności.

Jeśli potrzebujesz wsparcia w doborze, sprawdź filtr kasetowy – doradzimy klasę, media i wymiary dopasowane do Twojej instalacji oraz profilu zanieczyszczeń.